BUDOWA BALONU GAZOWEGO

Balon gazowy jest statkiem latającym lżejszym od powietrza, w którym siłę nośną stanowi gaz zawarty w powłoce (wodór, gaz świetlny, hel). Balon składa się z powłoki, sieci nośnej lub w przypadku balonu bezsieciowego, z linek nośnych, klapy nawigacyjnej, rękawa nawigacyjnego, obręczy i kosza.

W balonach gazowych starszej generacji, powłoka wykonana jest z atestowanej tkaniny bawełnianej, dwustronnie gumowanej. Tkanina powinna być pięciokrotnie gumowana od wewnątrz i dwukrotnie od zewnątrz. Waga tkaniny surowej wynosi 180 g/m² i 210 g/m² po gumowaniu. Kulisty kształt powłoki powinien składać się z co najmniej 20 południków. Nie wolno używać żadnych tworzyw sztucznych, bo mogą wchodzić w reakcję z gazami.

Powłoka składa się z brytów, które są przed szyciem sklejane. Wszelkie szycia powłoki wykonywane są maszyną dwuigłową specjalnymi jedwabnymi nićmi. Na szew naklejany jest pasek z taśmy uszczelniającej jednostronnie gumowanej. Na szczycie powłoki umieszczona jest klapa nawigacyjna, która uruchamiana jest za pomocą liny i służy do wypuszczania gazu podczas wykonywania manewru opadania. Klapę naciągają co najmniej trzy sprężyny lub sznury gumowe. Obrzeże otworu oraz brzeg „talerza” oklejone są filcem nasączonym wazeliną techniczną. Siła używana do uruchomienia klapy nie może być mniejsza niż 8 kg. Na górny „kozioł” nakładany jest ochraniacz, który chroni klapę przed deszczem i zamarznięciem.

W nowych, bezsieciowych balonach stosowana jest klapa nawigacyjna wykonana z takiego samego materiału jak powłoka. Posiada ona okrągły kształt i uszczelnia otwór w górnej części powłoki balonu. Klapa nawigacyjna utrzymywana jest w swojej pozycji przez ciśnienie wewnętrzne gazu i przez gumowane linki centrujące, łączące brzeg klapy z wewnętrzną powierzchnią powłoki.

W górnej części powłoki znajduje się rozrywacz, który służy do szybkiego opróżnienia powłoki po lądowaniu. Przed samym przyziemieniem otwiera się rozrywacz, przez który wypuszcza się gaz. Rozrywacz uruchamiany jest przy pomocy taśmy przymocowanej do jego wierzchołka. Taśma posiada tzw. bezpieczniki – są to kółeczka przymocowane do powłoki, do których cienką nitką przytwierdza się taśmę. Niektóre balony posiadają specjalny rękawek, przez który przechodzi taśma rozrywacza. Po lądowaniu ręcznie zaszywa się rozrywacz i uszczelnia się taśmą przyklejoną od wewnątrz.

W dolnej części powłoki znajduje się tzw. uzdeczka, jest to dodatkowe urządzenie służące do utrzymywania kształtu powłoki przy dużym opadaniu. Blokuje ona nadmierny wypływ gazu przez rękaw nawigacyjny. W przypadku poważnej awarii balonu, po zwolnieniu uzdeczki z dolnej części balonu tworzy się duży spadochron. Uzdeczka składa się z czterech linek mocowanych do pierścienia wewnętrznego oraz do wnętrza rękawa nawigacyjnego.

Sieć nośna zbudowana jest ze stilonowych lub konopnych lin. Na szczycie powłoki sieć wykonana jest z cienkich sznurków, które stopniowo stają się coraz grubsze. Sieć przymocowana jest przy pomocy drewnianych kołków do obręczy nośnej, wykonanej z rury stalowej lub duralowej. Od obręczy do kosza przeprowadzonych jest osiem lin zakończonych oczkami.

Kosz zbudowany jest z wikliny. Konstrukcja sztywna wykonana jest z rur duralowych, pod spodem kosza znajdują się połączone poprzeczkami drewniane płozy. Górne obrzeże kosza wzmocnione jest rurą duralową pokrytą tapicerką, do której przymocowane są linki stilonowe do zawieszania worków balastowych, z których każdy zawiera od 15 do 20 kg przesianego piasku. Oprócz worków z piaskiem, jako balastu zabiera się również wodę, którą wylewa się w trakcie lotu nad miastem. Na burcie kosza, nad którą znajduje się rozrywacz, przymocowana jest gruba lina manewrowa tzw. wleczka, której zadaniem jest obrócić balon podczas lądowania rozrywaczem w stronę przeciwną do kierunku lotu, aby po otwarciu rozrywacza szybko opróżnić powłokę.

Odmianą balonów gazowych są balony bezsieciowe. Balony te różnią się tym, że powłoka nie jest umieszczona w gigantycznej sieci, natomiast linki nośne przymocowane są bezpośrednio do powłoki. Powłoka pokryta jest neoprenem lub cała wykonana jest ze sztucznego tworzywa zwanego Mylar. Taki balon jest dużo lżejszy od sieciowego, co wiąże się z lepszymi osiągami lotnymi. Również przygotowania balonu bezsieciowego do startu przebiegają dużo szybciej niż przy balonie sieciowym.